Wanneer mag hoofdhuidkoeling niet worden gebruikt?
Hoofdhuidkoeling moet niet worden toegepast bij patiënten met kwaadaardige bloedziekten zoals leukemie of sommige lymfklierkankers. Dit komt omdat de aanwezigheid van kankercellen in de hoofdhuid kan leiden tot een verhoogd risico op uitzaaiingen in diezelfde regio. Hoofdhuidkoeling kan ook de effectiviteit van de chemotherapie verminderen bij deze patiënten. Daarnaast is hoofdhuidkoeling niet geschikt voor mensen met zeldzame aandoeningen zoals koude overgevoeligheid en cryoglobulinemie. Hieronder vind je een overzicht van situaties waarin hoofdhuidkoeling niet wordt toegepast:
- Bloed- en lymfeklierkanker
- Koude-gevoeligheidsaandoeningen zoals
- koude sensitiviteit
- koude agglutinine ziekte
- cryoglobulinemie
- cryofibrinogenemie
- koude post-traumatische dystrofie
- Patiënten die na de chemotherapie beenmerg-ablatieve chemotherapie of bestraling van het hoofd krijgen
- Hoofdhuidkoeling is niet aanbevolen bij patiënten die dergelijke behandelingen ondergaan vanwege de mogelijke impact op de effectiviteit van de therapie en het risico op complicaties.
Risico’s voor het ziekteverloop
Een mogelijk risico van hoofdhuidkoeling is dat het de hoeveelheid chemotherapie die de hoofdhuid bereikt vermindert. Dit zou kunnen betekenen dat eventuele tumorcellen in de hoofdhuid minder goed behandeld worden. Toch blijkt uit onderzoek dat een deel van de chemotherapie altijd nog in de hoofdhuid terechtkomt, en dat er geen bewijs is dat hoofdhuidkoeling het ziekteverloop bij borstkanker verslechtert.
Wat weten we over het risico?
Uit verschillende studies blijkt dat het risico op hoofdhuidmetastasen (uitzaaiingen in de hoofdhuid) bij borstkanker zeer laag is. Er zijn enkele gevallen beschreven waarbij hoofdhuidmetastasen zijn gevonden, maar deze kwamen altijd voor samen met uitzaaiingen op andere plekken in het lichaam. Een onderzoek bij meer dan 600 patiënten met borstkanker liet zien dat evenveel patiënten met als zonder hoofdhuidkoeling uitzaaiingen in de hoofdhuid kregen. Dit betekent dat hoofdhuidkoeling het risico op uitzaaiingen in de hoofdhuid niet verhoogt. Ook leefden de patiënten in beide groepen even lang. Voor andere soorten kanker is het risico nog lager. Minder dan 1 op de 200 patiënten met kanker in een weefsel of orgaan krijgt uitzaaiingen in de hoofdhuid.
Afbeelding: Zowel met en zonder hoofdhuidkoeling kreeg 1 van de
200 patiënten met borstkanker een uitzaaiing in de hoofdhuid.
Meningen van artsen
De meeste artsen vinden dat het risico van hoofdhuidkoeling bij borstkanker en andere kankers klein is, vooral als er geen uitzaaiingen in de hoofdhuid zijn. Hoofdhuidkoeling wordt meestal aangeraden tijdens chemotherapie, tenzij er speciale redenen zijn om het niet te doen. Als een patiënt al uitzaaiingen in de hoofdhuid heeft, is het niet nodig om hoofdhuidkoeling te vermijden. De uitzaaiing zal waarschijnlijk kleiner worden en hoofdhuidkoeling heeft geen negatieve invloed op de uitkomst van de ziekte.
Samenvatting
Onderzoek laat zien dat hoofdhuidkoeling bij borstkanker veilig is en geen negatieve invloed heeft op de ziekte. Bij sommige kankers, zoals bloed- en lymfeklierkanker, wordt hoofdhuidkoeling afgeraden omdat er een grotere kans is op uitzaaiingen in de hoofdhuid. Voor andere soorten kanker is het risico erg laag, maar het blijft belangrijk om dit goed met de patiënt te bespreken.